kwatery w Polsce

Brunatnice w Bałtyku

27 February 2013r.

Brunatnice Drugie, nieco niższe piętro tworzą w morzu brunatnice. Spot­kać je możemy jednak niekiedy także w bardzo płytkich miejscach (1—2 m) wspólnie z zielenicami. Najłatwiej znajdziemy je na brzegu morskim wyrzucone przez fale, szczególnie po silnych sztormach.Najokazalszy jest oliwkowobrunatny morszczyn pęcherzyko waty, nazwany tak od wydętych gazami pęcherzyków pławnych, pozwalających mu utrzymać się w wodzie w pozycji mniej więcej pionowej. Czy jednak zawsze znajdziemy na nim wspomniane pęcherzyki? Okazuje się, że nie. Okazy wystawione na silne falowanie są tych pęcherzyków pozbawione. Nie mają ich także okazy rosnące w głęb­szych miejscach (15 m). Morszczyn na tej głębokości jest ciemniejszy i zmienia zupełnie swój kształt. Piechy, rozszerzone (przy końcach) u form płytkowodnych, wydłużają się tutaj i stają się bardzo wąskie. W jeszcze głębszych miejscach rosną już tylko drobne i silnie skarlałe formy. Widzimy więc tutaj bardzo wyraźny wpływ warunków zewnętrznych (brak falowania, niewielka ilość światła) na kształtowanie się organizmu. Warto przypomnieć, że morszczyn zawiera pewną ilość jodu i bromu. Dlatego też jest on eksploatowany w celu otrzymywania tych cennych pierwiastków. Do zielnika wybieramy plechy morszczynu najbardziej charak- j terystyczne, więc nie tylko takie, które mają po bokach plechy pę­cherzyki z gazem, lecz również i formy, których zakończenia widełek są nabrzmiałe i szorstkie. Mieszczą się w nich organa rozrodcze. Wyszukamy też gałązkę nieprawidłowo rozgałęzioną (nie widełko- 5 watą). Będzie to gałązka ułamana, która regeneruje, tzn. odrasta. Postarajmy się też koniecznie znaleźć plechę morszczynu z malutką przylgą. Jeszcze lepiej będzie, gdy znajdziemy morszczyn razem z kamykiem, którego mocno się trzyma. W Bałtyku występują także silnie wydłużone brunatnice sznu­reczki. Piecha ich bardzo mało przypomina rośliny; jest nierozgałęziona i niekiedy z rzadka owłosiona. Brunatnice przechowujemy w słoiku z formaliną, gdyż wysuszone marszczą się, tracą kształt i barwę naturalną (czernieją). Krasnorosty Najgłębiej w morzu naszym występują glony z czerwonym bar­wikiem, tzw. krasnorosty. Mimo to zbierać je można niekiedy i w płytszych miejscach (na palach portowych). Latem znajdziemy je w miejscach kąpieliskowych, gdy po oderwaniu ich od dna falebędą je niosły aż do brzegu. Czasami morze wypłukuje je z dna w tak ogromnych ilościach, że tworzą przy brzegu całe wały ośliz­głej masy. Wśród naszych krasnorostów stosunkowo najgrubszą plechę (około 1 mm) ma widlik. Twarde jego krzaczki o krót­kich, rozwidlonych na końcach gałązkach są brunatno zabarwione (tylko czubki są niekiedy białe). Wodorost ten szczególnie łatwo odrywa się od podłoża, a popychany przez fale po piaszczystym dnie zbija się w kulki. W tej właśnie postaci wyrzuca go dość obficie morze koło Pucka. Nitkowate krzaczki rozróżki czerwonej i jej brązowozielonkawe odmiany rozpoznamy najłatwiej patrząc na nie pod światło. Nitki jej są bowiem jak gdyby poprzecznie prążkowane. Bardzo podobna do niej, lecz pozbawiona tych prążków, jest rurecz- nica. Ma ona poza tym nitki nieco grubsze i trochę ciem­niej zabarwione (brązowoczerwone). Łąki podmorskie W morzu naszym oprócz rozmaitych glonów i mikroskopijnych roślinek planktonowych występują także i niektóre rośliny kwia­towe. W przeciwieństwie do poprzednich, mających najwyżej maleńkie chwytniki albo przylgi, rośliny te mają już właściwe ko­rzenie, którymi mogą pobierać sole pokarmowe z podłoża. Podczas gdy glony mogły występować także i na twardym podłożu (np. na kamieniach), rośliny kwiatowe rosną już tylko na dnie piaszczystym lub piaszczysto-mulistym. Rośliny kwiatowe występują w Bałtyku na niewielkich głębo­kościach. W Zatoce Puckiej na głębokości kilku metrów tworzą one rozległe łąki podwodne, obejmujące obszar około 20 km2. Z pewnością znajdziemy je również na niewielkiej głębokości wzdłuż Pomorza Zachodniego, a szczególnie w Zatoce Pomorskiej.