kwatery w Polsce

GDAŃSK —ŁEBA

13 June 2013r.

GDAŃSK —ŁEBA 107 km, droga drugorzędna. Trasa biegnie przez najbardziej pofalowaną i najwyżej wzniesioną część Pojezierza Pomorskiego, Pojezierze Kaszubskie oraz przez Wybrzeża Słowińskie i Kaszubskie. Łeba leży nad j. Łebsko (7530 ha), jednym z największych jezior w Polsce, typu mierzejowego, oddzielonym od morza ruchomymi wydmami. Trasa prowadzi przez interesujący region etnograficzny (Kaszuby). JASIEŃ — ŻUKOWO — (SZYMBARK) — KARTU: Wyjazd z Gdańska (trasa 81) ul. Świerczewskiego i Kartuską w kierunku zach. — 7 km Jasień. — 9 km. Z lewej j. Jasień. — 11 km Kokoszki, fabryka domów. W odl. 3 km na pn. Matarnia. Kościół gotycki XV w. W zewnętrznej ścianie wmurowane późnogotyckie kalle. 19 km Żukowo, od 1989 miasto, d. duża wieś kaszubska o charakterze miasteczka, wśród wzniesień nad rz. Radunią, przy ujściu do niej rz. Supiny. Zakłady przemysłu spożywczego i materiałów budowlanych. Ośrodek artystyczny hafciarstwa ludowego. Stara wieś pomorska wymieniona w pocz. XIII w., ok. 1212 ks. pomorski Mszczuj I osadza tu norbertanki ze Strzelna. W 1224 niszczą klasztor Prusowie. Klasztor doszedł do ogromnych bogactw. Czynna tu była żeńska szkoła znana z artystycznych haftów. W 1834 kasata klasztoru przez Prusaków. Po ostatniej wojnie znaczny rozwój wsi, budowa i rozbudowa zakładów przemysłowych. * Zespół poklasztorny norbertanek. Gotycki kościół poklasztorny XIII-XIV w. przebud. XVII w. Bogate*vyposażenie gotyckie, renesansowe i barokowe. W skarbcu wielka ilość zabytkowych paramentów, m.in. ważący kilkanaście kilogramów ornat z 1649 i ok. 20 innych z XVII i XVIII w. Cenny tryptyk antwerpski z pocz. XVI w. i mały ołtarzyk podróżny 1515. Obok kościoła, w budynku plebanii sala gotycka, sklepienie wsparte na 1 kolumnie. Barokowy mur klasztorny, przed kościołem figura św. Norberta. Przy drodze do Gdańska barokowy kościół paraf. 1604, wyposażenie XVII i XVIII w. Na pobliskim cmentarzu kaplica 1754 wzniesiona na gotyckich fundamentach. Pomnik i cmentarz żołnierzy AR poległych przy wyzwalaniu wsi. ŻUKOWO — KOŚCIERZYNA. 37 km, droga drugorzędna. Wyjazd z Żukowa w kierunku pd.-zach. Szlak biegnie w górę rz. Raduni. — 6 km Babi Dót. Tu rozpoczyna się najpiękniejsza część słynnego przełomu Raduni zw. * Jarem Raduni, krajobrazowego rezerwatu przyrody (73 ha) z rzadkimi gatunkami roślin, m.in. górskich. Rzeka płynie do Żukowa głębokim wąwozem otoczonym zalesionymi wzgórzami. 16 km Egiertowo. Skrzyżowanie dróg: w prawo, na pn., do Kartuz (11 km, trasa 94). — 22 km Szymbark. Centrum turystyki i sportów zimowych, tzw. Kaszubskie Zakopane, wyciąg narciarski, skocznia. Z prawej Wieżyca (328,6 m), punkt widokowy. Największe wzniesienie moreny czołowej na Pojezierzu Pomorskim porosłe lasem ok. 150-letnim. Rezerwat 26,5 ha. Wieżyca stanowi cel licznych wycieczek. Nad J. Ostrzyckim liczne ośrodki wypoczynkowe. Okolice Wieżycy stanowią Kaszubski Park Krajobrazowy. — 37 km Kościerzyna (trasa . 26 km Dzierżążno, wieś letniskowa między jeziorami Sitno i Mężowskim. Punkt wyjścia wycieczek do Jaru Raduni (ok. 3 km). 31 km Kartuzy (200 m, 14 800 mk.), m. malowniczo położ. w centrum Pojezierza Kaszubskiego w sąsiedztwie 3 jezior, wśród dużych obszarów leśnych, "stolica" Pojezierza Kaszubskiego. Zakłady przemysłu KARTUZY — (KLUKOWA HUTA) — GARCZ spożywczego, drzewnego, wytwórnia pomocy naukowych. Ośrodek artystycznej ceramiki ludowej, centrum ruchu turystycznego. Powstały ok. 1380 jako osada klasztorna kartuzów, sprowadzonych z Czech przez magnata pomorskiego Piotra z Rusocina. Szybko zgromadzili w swych rękach olbrzymi majątek. Zakon składał się głównie z Niemców, występujących wrogo przeciw Polsce i prowadzących akcję germanizowania podległych sobie osad. 1826 likwidacja klasztoru. Rozwój po doprowadzeniu linii kol. Prawa miejskie w 1923. W czasie okupacji terror hitlerowski, m.in. zamordowanie nauczycieli polskich, tablica przy ul. 1 Maja. Nad J. Klasztornym * zespół poklasztorny kartuzów. Kościół 1383-1405; oryginalny dach i hełm wieży barokowy z 1731-33. We wnętrzu cenne wyposażenie XV-XVTII w. Gotycki ołtarz 1444, bogate barokowe stalle 1641 i 1677, ściany prezbiterium obite kurdybanem z 1685. Obok kościoła gotycki refektarz z pocz. XV w. Obok zakrystii zachowany jeden z kilkunastu domków (eremów), w których mieszkali niegdyś mnisi. Z dziedzińca kościoła w stronę jeziora dróżka do bukowego * lasku, nazywanego "Gajem Świętopełka". Z alei biegnącej wzdłuż pd. brzegu jeziora bardzo ładny widok na kościół. Przy ul. P. Ściegiennego d. budynki gospodarcze klasztoru z XIV-XV, XVIII i poł. XIX w., obecnie przebud. na mieszkalne. Na nowym cmentarzu grób pisarza kaszubskiego A. Majkowskiego, zm. w 1938, oraz groby żołnierzy poległych we wrześniu 1939, ofiar terroru hitlerowskiego i żołnierzy radzieckich 1945. Na Krzyżowej Górce ruiny d. kaplicy Świętego Krzyża XVII w. Z przeciwnego krańca J. Karczemnego ładny widok na Kartuzy. Kilkaset metrów dalej, tuż obok drogi niewielkie J. Ciche, ponad 200-letni rezerwat buków. Na krańcu wzniesienia (222 m) zw. Zamkową Górą niegdyś gród słowiański. Przy ul. Kościerskiej Muzeum Kaszubskie (sztuka i kultura materialna Kaszub). KARTUZY — BYTÓW. 56 km, droga drugorzędna. Szlak prowadzi wzdłuż pełnych uroku jezior, wśród wzgórz morenowych i lasów. Wyjazd z Kartuz w kierunku pd.-zach. wzdłuż J. Karczemnego obok Góry Zamkowej. — 7 km Ręboszewo między j. Brodno Małe (z prawej) i j. Brodno Wielkie (z lewej) u podnóża wzgórza Sobótka. Zajazd "Sobótka". Dalej wzdłuż zach. brzegu j. Brodno Wielkie, tzw. Drogą Kaszubską (zbud. 1966), biegnącą z Garcza do podnóża Wieżycy. — 10 km Brodnica Górna. Na pobliskiej Złotej Górze pomnik ku czci partyzantów kaszubskich. Stąd na pd. wsch. Droga Kaszubska biegnie dalej brzegiem pięknego J. Ostrzyckiego (250 ha, 18 m głęb.), przez kaszubską wieś Ostrzyce, u wypływu Raduni. Za wsią przy drodze z lewej głaz — pomnik przyrody o obw. 11,5 m, wys. 2,5 m. 15 km Nowe Czaple. — 16 km. Wąwóz w lesie pomiędzy dwoma wzgórzami zw. Bramą Kaszubską. — 17 km. Przesmyk dzielący na dwie części J. Raduńskie dł. 16 km. 24 km Klukowa Huta. W odl. 5 km na pd. wsch., na pd. krańcu J. Raduńskiego, przy drodze do Kościerzyny Stężyca. Duża wieś na szlaku kajakowym, kościół z 1706. Kapliczka przydrożna z rzeźbą ludową. W czasie ostatniej wojny okolica była terenem działalności zgrupowania partyzanckiego "Gryf Pomorski". — 27 km Węsiory. W odl. 2,5 km na pd. nad J. Długim rezerwat — resztki kręgów kamiennych i kurhany z I-III w. W odl. 3 km na pn. Mściszewice, wieś nad J. Wiejskim. W pobliżu pole zasłane głazami narzutowymi (rezerwat). — 32 km Sulęczyno. Odcinek Sulęczyno — Bytów (24 km) bocznica trasy 100 w odwrotnym kierunku. — 56 km Bytów (trasa 99). Wyjazd z Kartuz w kierunku zach. — 38 km Garcz na zach. krańcu J. Łapalickiego. We wsi odgałęzienie Drogi Kaszubskiej. Przy niej w odl. 2 km na pd. wieś Chmielno, jedna z najpiękniej położ. na Pojezierzu. 712 Letnisko nad zespołem malowniczych jezior, w sąsiedztwie wzgórz morenowych. Zakład ceramiki kaszubskiej prowadzony od kilku pokoleń przez rodzinę Neclów i Adamczyków. W miejscowym kościele piękna polichromia o motywach kaszubskich. W XIII w. gród książąt pomorskich i siedziba kasztelana. Grodzisko wyżynne na przesmyku między j. Kłodno i Białe. 42 km Miechucino nad rz. Łebą. W odl. 6 km na pn. Mirachowo. Wieś, do 1772 siedziba starostwa niegrodowego. Kaplica barokowa 1740, dworek z końca XVIII w., przebud. XIX w. Punkt wyjścia wycieczek do lasów mirachowskich i torfowisk oraz ostoi głuszców i cietrzewi. Dalej przez lasy mirachowskie. — 47 km Mojusz. Kapliczki przydrożne z poł. XIX w. 52 km Sierakowice, duża wieś o charakterze miejskim. Kościół drewniany 1820, część murowana z 1903. Wyposażenie XVIII i pocz. XIX w. Koniec bocznicy trasy 99. W odl. 6 km na zach. Gowidlino. Duża wieś kaszubska na pn. krańcu J. Gowidlińskiego. Kościół z kamieni z poł. XIX w., ryglowe budownictwo kaszubskie. Droga skręca w kierunku pn. — 58 km Pałubice. W odl. 2 km na wsch. Kamienica Królewska. Duża wieś kaszubska i letnisko nad J. Kamienieckim. Miejsce bitwy stoczonej 1011944 przez partyzantów "Gryfa Pomorskiego" (grupa "Batorego") z oddziałem niemieckiej policji. — 62 km Bukowina. Kościół ryglowy 1728. — 70 km Osowo. Połączenie z trasą 99 do Lęborka. 78 km Lębork (trasa 91). Wyjazd z Lęborka w kierunku pn. — 80 km Nowa Wieś Lęborska nad rz. Kiściowską Strugą. Kościół z poł. XIX w. — 85 km Garczegorze. Kościół z ok. poł. XIX w. Kaplica grobowa z XVIII-XIX w. W lewo droga do wsi Janowice (5 km). Dwór barokowy 1 poł. XVII w. rozbud. XIX w. W parku klasycystyczna grobowa kaplica. W neogotyckim kościele z XIX w. ołtarz i chrzcielnica z końca XVII w. 93 km Białogarda, malowniczo położ. wieś. W XIII w. stolica samodzielnego księstwa, następnie siedziba kasztelana. Na stromym wzniesieniu grodzisko, u podnóża kanał czynnego od XIII w. młyna. Dom nr 8 z poł. XIX w. — 96 km Wicko. W prawo droga do Białogóry (33 km, trasa 83), w lewo do Słupska (49 km, trasa 91). 98 km Charbrowo. Stara osada, od 1564 własność Wejherów. Dwór 1660, lewa oficyna 1844, prawe skrzydło z wieżą 1907. W parku klasycystyczny grobowiec 1 poł. XIX w. Kościół 1669, obok kilkusetletni dąb. 107 km Łeba (3800 mk.), m. uzdrowiskowe i znane kąpielisko położ. między j. Łebsko (7500 ha, 5,3 m głąb.) i j. Sarbsko, przy ujściu rz. Łeby do Bałtyku. Port rybacki. Najnowocześniejszy camping w Polsce, tzw. "Inter-camp", zbud. 1984. We wczesnym średniowieczu osada rybacka zamieszkana przez Kaszubów. 1357 Krzyżacy nadają prawa miejskie. 1454 Łeba powraca do Polski, która daje ją w lenno książętom Pomorza Zach. Stara Łeba położ. 1 km na pn. zach., atakowana przez wędrujące wydmy i powodzie, przenosi się w 1558-70 na dzisiejsze miejsce. Od 1657 Polska oddaje Łebę w lenno Brandenburgii. W 2 poł. XIX w. regulacja ciągle przesuwającego się ku wsch. i grożącego zniszczeniem Łeby koryta rzeki, które ujęto w kamienne nabrzeża. Mieści się tu port rybacki i zakłady przetwórstwa rybnego. Wyzwolenie miasta 11IH 1945. Miasto ma charakter ulicówki; główna ul. T. Kościuszki powstała w XVI w., liczne domy szczytowe. Kościół otoczony starodrzewem, zbud. 1683 z materiału przeniesionego ze Starej Łeby; wieża 1768; całość kilka razy przebud. Ul. Kościuszki prowadzi na pn. do portu rybackiego położonego nad kanałem Chełst, łączącym rz. Łebę z j. Sarbsko; tu stocznia remontowa. Ul. Wojska Polskiego obok parku prowadzi do dzielnicy willowej i na wspaniałą plażę. Na wsch. ujście rz. Łeby ujęte w kamienne molo. Po zach. stronie rz. Łeby na terenie * Starej Łeby, w lesie, 7,8 m długi i 6,30 m wysoki mur, niegdyś zach. ściana gotyckiego kościoła. W sąsiedztwie rejon d. rynku, na którym stał ratusz, rozebrany, podobnie jak wszystkie domy, w 2 poł. XVI w. Wodl. 2 km na pd. wsch., nadj. Sarbsko PGR Nowęcin. W parku dwór XV-XVII w., później rozbud. Dwa okazałe buki, pozostałości d. fos, kaplica grobowa ok. poł. XIX w. Widok na j. Sarbsko i nadbrzeżne wydmy. Na pn.-wsch. krańcu j. Łebsko Rąbek, dzielnica Łeby. Jezioro — d. zatoka — ok. 17 km dł. i 8 km szer., położone ok. 0,3 m powyżej powierzchni morza, odcina mierzeja dł. 17 km i szer. 1,2 km, utworzona przez potężny wał wydmowy. ** Wędrujące wydmy, duże przestrzenie pokryte lotnymi piaskami, które przesuwając się odsłaniają zamarły las, uprzednio zasypany. 6 km na zach. od wsi Rąbek wydma Łącka Góra (42 m), z której interesujący widok. Obok drogi na Łącką Górę, koniec betonowej drogi prowadzącej ku resztkom betonowych urządzeń uważanych za wyrzutnię Vv 6 km dalej na zach. nad brzegiem jeziora resztki d. osady Boleniec (uciążliwe dojście) wymienionej w dokumencie ks. Bogusława X, d. sezonowej osady rybackiej Słowiń-ców, w której przebywali w czasie połowów i wędzenia ryb wyłącznie mężczyźni. Tereny te wraz z j. Łebsko taczającymi je torfowiskami i j. Gardno leżą na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego, załóż. 1967. Turyści indywidualni mogą wędrować szlakami znakowanymi. Grupy muszą mieć zgodę dyrekcji SPN. WARSZAWA — BYDGOSZCZ 272 km, droga główna E 30 (Warszawa — Sochaczew), do Kowala drugorzędna, do Torunia główna E 75, dalej nr 10. Trasa 1 główna przebiega wzdłuż lewego brzegu Wisły (wariant do Płocka wzdłuż prawego) przez pn.-zach. część Kotliny Warszawskiej, skrawek Wysoczyzny Kujawskiej i zalesioną Kotlinę Toruńską. Przy trasie koło Łącka kompleks jezior związanych z zasięgiem pojezierzy. Wariant płocki 125 km, interesujący ze względu na zabytki i wielki nowoczesny kombinat petrochemiczny w Płocku. Odcinek Warszawa — Sochaczew (54 km, trasa 2). Z Warszawy 714 odgałęzienie wariantu płockiego do Łącka (125 km). Wyjazd z Sochaczewa na pn. zach. 62 km Ruszki. Dwór ok. poł. XIX w. W Ruszkach odgałęzienie drogi na pn. wsch. do Wyszogrodu (15 km, warić t płocki). W odl. 4 km na pn. wsch. Młodzieszyn. W okolicy we wrześniu 1939rozegrał się ostatni epizod bitwy nad Bzurą. Cmentarz żołnierzy, pomnik poległych 1939 i partyzantów. Tablica na dzwonnicy—katowni gestapo. 65 km. Opodal wsi Wężyki stacja benzynowa. 68 km Giżyce. Kościół zbud. w 1439, restaurowany, częściowo gotycki. Wyposażenie m.in. barokowe. Pałac z 2 poł. XIX w. — 72 km Brzozów. Kościół eklektyczny z 2 poł. XIX w.; ołtarz i ambona barokowe. Na cmentarzu groby ponad 300 żołnierzy polskich z 1939 oraz grób dwóch polskich skoczków spadochronowych z Anglii poległych w walce z hitlerowcami po wylądowaniu 29 XII 1941. 84 km Sanniki, d. wieś książęca, potem siedziba starostwa niegrodowego. Ośrodek sztuki ludowej (stroje, wycinanki). Dwór z 1810 otoczony parkiem z 1 poł. XIX w. W 1828 spędził tu wakacje F. Chopin. Od 1981 w pałacu Ośrodek Kultury Muzycznej im. F. Chopina. Przed pałacem pomnik kompozytora. W odl. 4 km na pd. zach. Osmolin, osada wzmiankowana 1341, prawa miejskie zapewne 1431. Kościół klasycystyczny 1791 proj. H. Szpilow-skiego. 4 km dalej na pd. wsch. Kiernozia, niegdyś miasto. Kościół gotycki XVI w., przebud., miejsce rzekomego pochówku Marii Walewskiej, znanej z romansu z Napoleonem. Pałac klasycystyczny z 1 poł. XIX w. wśród krajobrazowego parku. — 91 km. Po lewej stronie drogi widoczny z dala maszt nadajnika dla programu radiowego na falach długich (646 m), oddany do użytku 1974. Jedna z najwyższych konstrukcji na świecie. 97 km Gąbin (4200 mk.), m., od 1 poł. XV w. stolica powiatu. W XVI w. słynął z wyrobu sukna zwanego multanem. Zniszczony w czasie najazdu szwedzkiego, zaczął się ponownie rozwijać od 1 poł. XIX w. W rynku klasycystyczny ratusz 1826 i dom (nr 13) 1809. Na cmentarzu grób powstańców 1863, groby żołnierzy poległych we wrześniu 1939 oraz ofiar terroru hitlerowskiego. W odl. 9 km na pn. nad Wisłą wieś Dobrzyków. Kościół drewniany z 1 poł. XVII w., przebud. w 1775. Większość wyposażenia pochodzi z d. kościoła Norbertanek z Płocka.