kwatery w Polsce

Kanał Piastowski

19 April 2013r.

Kanał Piastowski. Po przepłynięciu Zalewu Szczecińskiego wpływa się w Kanał Piastowski, prowadzący w kierunku północno-zachodnio-północnym poprzez wyspę Uznam do rzeki Świny. Dawniej żegluga odbywała się naturalnym nurtem Świny. Ponieważ droga ta była dość kręta i niewygodna, zdecydowano się przeciąć południową część wyspy Uznam za pomocą sztucznego kanału. Podczas wiatrów z kierunków północnych wielkie masy wody wpadają korytem Świny i Kanałem Piastowskim do Zalewu. Wody te przynoszą ze sobą znaczne ilości piasku morskiego, który osiada następnie u ujścia kanału do Zalewu. Z tego względu utrzymanie warunków nawigacyjnych na tym odcinku drogi jest najtrudniejsze i pochłania znaczną część kosztów ogólnych związanych z utrzymaniem całej trasy Szczecin Świnoujście. Kanał prowadzący przez wyspę Uznam ma około 7 km długości. Główna część wyspy Uznam leży po jego lewej stronie. Po prawej jest mała cząstka, na której znajduje się osada rybacka Karsib ó r. Statek zatrzymuje się przy tej wysepce, by wysadzić tutaj ewentualnych podróżnych, a następnie rusza dalej ku północy. Po przepłynięciu Kanału Piastowskiego statek płynie korytem Starej Świny. Po prawej stronie mijamy miejscowość Ognicę (Kazimierzowo), gdzie rozpoczęto budowę wielkiej bazy dla naszego rybołówstwa dalekomorskiego. Kilka kilometrów za tą osadą widać wieże Świnoujścia. Statek zatrzymuje się przy nabrzeżu po lewej stronie, w odległości 2,5 km od ujścia Świny do Bałtyku. Kto się w Świnoujściu nie zatrzymuje, powinien przy pomocy pro- mu przeprawić się na prawą stronę Świny, by na prawobrzeżnym przedmieściu Świnoujścia w Warszowie (przy stacji kolejowej Odra) wsiąść do autobusu lub pociągu i udać się do Międzyzdrojów, czy też innej miejscowości. ŚWINOUJŚCIE. Najbardziej zachodnim portem naszego wybrzeża jest Świnoujście. Miasto to znajduje się na dwu wyspach, Uznam i Wolin. Główna część Świnoujścia leży na wyspie Uznam, na Wolinie natomiast położone są dwa przedmieścia: Cho-rzelin i Warszów ze stacją kolejową Odra. Dzieje Świnoujścia i okolicy są podobne do historii całej wyspy Wolin, a przede wszystkim miasta Wolina. Nie ulega wątpliwości, że juz gdzieś przed 10 wiekami nad dolną Świną, a więc w miejscu bardzo ważnym ze strategicznego i gospodarczego punkty widzenia, znajdowało się osiedle słowiańskie. Przypuszcza się nawet, że w okolicy obecnego Świnoujścia czynna była już wówczas latarnia morska. Ziemie te należały do Polski w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego, chociaż stale toczono o nie wojnę z Duńczykami. Polska przyniosła tu (misja św. Ottona za panowania Bolesława Krzywoustego) kulturę chrześcijańską. Ujście Świny miało przed wiekami mniejsze znaczenie aniżeli ujście Dziwnej, a później ujście Piany. Niewielka głębokość Świny powodowała brak zainteresowania się tym rejonem. Tereny te do roku 1637 były pod władaniem książąt szczecińskich. W roku 1630 na wyspie Uznam wylądowali Szwedzi pod dowództwem Karola Gustawa. W pokoju westfalskim obydwie wyspy zostały przyznane Szwecji. W roku 1720 Szwedzi sprzedali je łącznie ze Szczecinem Niemcom. Ponieważ ujście Piany w dalszym ciągu należało do Szwedów, którzy od statków płynących do Szczecina pobierali wysokie opłaty, mieszczaństwo szczecińskie postanowiło pogłębić Świnę, by tą właśnie drogą statki mogły przybywać do Szczecina. Pierwsze prace nad pogłębieniem Świny rozpoczęły się w roku 1738. Wówczas powstało też tutaj obok istniejącej wioski rybackiej większe osiedle robotniczo-handlowe. Rozbudowa osady postępowała szybko, w roku 1765 nadano osiedlu prawa miejskie. W miarę rozwoju żeglugi i zwiększania się rozmiarów statków, trzeba było rozbudowywać również urządzenia portowe i pogłębiać kanał. Te dwa czynniki decydowały o rozwoju miasta. W roku 1850 Niemcy stworzyli tutaj fortecę. W 1876 Świnoujście zyskało połączenie kolejowe ze wschodem i zachodem. Przed wojną miasto liczyło około 30 tysięcy ludności. Podczas ostatniej wojny miasto i port zostały silnie zniszczone. Świnoujście jest miastem granicznym. Granica przebiega w odległości zaledwie kilku kilometrów na zachód od miasta. Mimo to Świnoujście jest najważniejszym punktem na obydwu wyspach, a posiadanie tego miasta decyduje o możliwościach rozwojowych portu szczecińskiego, którego jest avantportem. Władze polskie objęły miasto w dniu 6 października 1945 roku i natychmiast przystąpiono do opracowywania planów jego odbudowy rozbudowy. Plany obejmowały właściwe wykorzystanie portu, stworzenie bazy dla rybołówstwa daleko mors kiego, rozbudowę przemysłu związanego z rybołówstwem, wykorzystanie wyjątkowego położenia Świnoujścia dla komunikacji promowej z państwami skandynawskimi oraz uruchomienie kąpieliska. Port znajduje się u ujścia Świny, przy czym główne nabrzeża są na wyspie Uznam. Wejście do portu ujęte zostało w dwa mola, wschodnie o 1500 mtr, a zachodnie 1100 mtr długości. Z ważniejszych części portu wymienić należy port zimowy, węglowy i rybacki. Ponieważ główne części portu oraz miasto znajdują się na Uznamie i nie posiaidają zaplecza (w pobliżu granica), przeto położenie tej części miasta jest gospodarczo trudne. Dla ożywienia miasta konieczne jest uruchomienie kąpieliska, które obecnie czynne jest jedynie w bardzo skromnym zakresie, a przed wojną było jednym z ważniejszych kąpielisk bałtyckich. Plaża tutaj jest długa i szeroka, a piasek idealnie delikatny. Na głębokości 265 m natrafiono na źródła solankowe. Czynne były również kąpiele borowinowe (borowinę sprowadzano z Połczyna); niestety zarówno urządzenia łaźni, jak również duża ilość hoteli, pensjonatów i znaczna część dzielnicy kuracyjnej została w czasie wojny zniszczona. Miasto lewostronne nie posiada zabytków godnych uwagi. Na północy w okolicy latarni morskiej — już na wyspie Wolin — jest przedmieście Cho-r z e 1 i n. Z tej dzielnicy prowadzi dojście na wschodnie molo portu świnoujskiego. Wysokość latarni morskiej wynosi 70 metrów; została ona zbudowana w roku 1858. Na latarnię wchodzi się po 360 stopniach; rozciąga się z niej wspaniały widok na obydwie wyspy. Ciekawsze jest drugie przedmieście świnoujścia na wyspie Wolin, a mianowicie W a r-s z ó w. Tutaj bowiem w roku 1948 została uruchomiona przystań dla promów kursujących pomiędzy Świnoujściem i Trellebor-giem w Szwecji. W tym celu zbudowany został duży dworzec mors ki, który nazywa się "Odra". Budowa dworca oraz roboty przeprowadzone w związku z uruchomieniem linii kolejowej, która łączy Sztokholm z Warszawą i całą środkowo-wschodnią Europą, to największa powojenna inwestycja na tym terenie. Tu można zobaczyć, jak całe zestawy wagonów osobowych i towarowych wsuwa się na statek-prom i przewozi do Szwecji względnie odwrotnie. W rejonie na południe od Warszowa koło O g n i c y rozpoczęto już prace, związane z budową głównej bazy polskiego rybołówstwa dalekomorskiego. Tutaj w przyszłości będą zawijały nasze dalekomorskie statki rybackie. Świnoujście będzie głównym portem polskich ry-backów. w porcie przebywa stale duża ilość kutrów. Na miejscu czynna jest również stocznia jednostek rybackich, obecnie rozbudowywana; buduje się tu łodzie i kutry oraz przeprowadza wszelkie remonty. Do dyspozycji rybaków jest chłodnia, kilka wędzarni itp. W przyszłości wybudowana zostanie wielka chłodnia ryb oraz uruchomione zostaną solarnie ryb i fabryki konserw. Przez Świnoujście przechodzić muszą wszystkie statki płynące do portu szczecińskiego. Miasto ma doskonałe połączenie wodne ze Szczecinem i Międzyzdrojami (w sezonie), autobusowe z licznymi, pobliskimi kąpieliskami oraz kolejowe ze wszystkimi ważniejszymi miejscowościami w kraju i na półwyspie skandynawskim oraz w Europie środkowo-wschod-niej. Świnoujście jest równocześnie doskonałym punktem wypadowym dla wycieczek organizowanych wzdłuż naszego wybrzeża w kierunku wschodnim. wschodzie i to w Dziwnej na północy i w mieście Wolinie na południu. Patrząc na fizyczną mapę wyspy, rozróżnić możemy znajdujący się w środku wysoki trzon starszy geologicznie oraz dwa młodsze piaszczyste półwyspy wysunięte w kierunku wschód nim i zachodnim. Na linii Międzyzdroje — Lubin możemy zaobserwować wysoką krawędź, wznoszącą się do 90 mtr nad poziom morza. Więcej ku wschodowi od linii Lubin — Międzyzdroje znajdują się nawet wzniesienia, dochodzące do wysokości 114 metrów. Zaznaczyć trzeba, że w okolicy Międzyzdrojów mamy najwyższe wzniesienia na naszym wybrzeżu (góra Gosań). Zachodnią część wyspy stanowi półwysep, zbudowany z piasków i torfów. O ile brzeg bałtycki jest dość wyrównany, to natomiast brzeg od strony Zalewu jest wybitnie nieregularny. Tutaj to właśnie głęboko w ląd wrzyna się za-toka-jeziora Wicko. Wąski pas wody dochodzi prawie aż po same Międzyzdroje. Wykorzystano to dla uruchomienia koło Lubiewa portu zwanego Międzyzdroje-Południe. Do leżącego przeto nad Bałtykiem kąpieliska dochodzą statki od strony południowej. Długość zachodniego półwyspu wynosi około 15 km, a szerokość od 4 — 8 km. Charakterystycznym jest, że półwysep ten rozszerza się ku zachodowi, tworząc na końcu dość dużą głowicę, przylegającą do Świny, środkowego ujścia Odry do Bałtyku. Na zachodnim krańcu wyspy znajdują się wschodnie przedmieścia Świnoujścia.: Warszów i Chorze-lin. Za Świną jest już wyspa Uznam z głów nym jej miastem i avantportem Szczecina •-Świnoujściem. Ciekawy krajobraz przedstawia południowe wybrzeże półwyspu w rejonie osiedla Przytór. Tutaj to znajdują się liczne, ma-lekie wysepki, tworzące labirynt przesmyków, i kanałów. Spokojna woda umożliwia uprawianie wszelkiego rodzaju sportów wodnych. Półwysep wschodni jest krótszy, ale o konstrukcji podobnej do zachodniego. W okolicach Kołczewa kończy się już trzon wyspy i rozpoczyna piaszczysta kosa biegnąca w kierunku wschodnim, a oblana z jednej strony Bałtykiem, a z drugiej od południa szerokimi rozlewiskami Dziwnej tzw. Zalewem Kamieńskim i jeziorem Wrzosowskim. Półwysep jest bardzo wąski i spotyka się na Dziwnej z wysuniętym od wschodu od strony stałego lądu jeszcze węższym pasmem lądu, na którym leży Dziwnów. U nasady półwyspu leżą jeziora warnowsko-kołczewskie, z których największe jest jezioro Koprowo, łączące się wąskim przesmykiem z Zalewem Kamieńskim.