kwatery w Polsce

Wycieczki w okolice Zacho-pomorskiego

19 April 2013r.

Wycieczki w okolice Do szczególnie atrakcyjnych zabytków katedry należą organy, a przede wszystkim bogato rzeźbiony prospekt z 1673 r., również fundacji księcia Bogusława Ernesta Croya. Barokowy prospekt jest ozdobiony portretem księcia oraz jego herbami. Instrument, oceniony przez fachowców bardzo wysoko, był wielokrotnie przebudowywany. Właśnie istnienie organów tego typu stało się podstawą do organizowania w Kamieniu, od wielu lat w sezonie letnim, festiwali muzyki poważnej, na które przybywają zarówno najsłynniejsi organiści z całego świata, jak i śpiewacy oraz inni artyści, a także zespoły chóralne. Główne koncerty organowe organizowane są zawsze w piątek. Imprezy muzyczne nie ograniczają się do katedry, ale odbywają się też w wirydarzu, czasem w pałacu biskupim, w ratuszu lub nawet w amfiteatrze nad Zalewem Kamieńskim. Z pozostałych zabytków katedry na szczególną uwagę zasługują dwa obrazy pasyjne (przedstawiające mękę Chrystusa) wykonane na desce, pochodzące ze szkoły Łukasza Cra-nacha Starszego (1527 r.). Wiszą one na ścianie przy wejściu do wirydarza. Należy też wspomnieć, iż w podziemiach katedry przez setki lat chowani byli książęta Pomorza Zachodniego, biskupi i prałaci oraz inni dostojnicy kościelni. Z bocznej nawy pn. wchodzimy do wirydarza. Jest to czworoboczny dziedziniec z zieleńcem, otoczony arkadowymi krużgankami. Zbudowany został w XIV w. i jest jednym z niewielu tego rodzaju obiektów zachowanych w Polsce. Służył on celom kontemplacyjnym; tu też gromadzili się uczniowie szkoły katedralnej na dyskusje i rozważania, modlitwy i procesje. W środku zieleńca umieszczono romańską chrzcielnicę z XII w. Rosną tu stare i rzadkie drzewa otoczone legendami, m.in. potężny dąb Wisław (takie imię nosił jeden z biskupów z końca XIII w.), tuja drzewiasta (żywotnik) znacznych rozmiarów, o nazwie Ludgarda (imię księżniczki pomorskiej, żony króla polskiego Przemysła II) oraz ostrokrzew kłujący o twardych liściach, zakończonych kolcami (roślina zimozielona). Pod arkadami zgromadzone są stare płyty grobowe gotyckie i renesansowe, przedstawiające biskupów i innych dostojników. Jest to zbiór szczególnie cenny, o wielkiej wartości artystycznej. Stąd widoczne są zewnętrzne mury skarbca wznoszącego się ponad arkadami. Przy pl. Katedralnym znajduje się jeszcze kilka innych ciekawych obiektów. Nieco na pd. od katedry wznosi się kuria dziekańska — dworek z przedprożem i podjazdem z 2 połowy XVIII w. Po przeciwnej stronie placu tzw. pałac biskupi, późnogotycki, z wykuszem i ozdobnym szczytem, który mieści obecnie bibliotekę. Wewnętrzne schody ozdobione rzeźbionymi w drewnie głowami szwedzkich żołnierzy; zabytkowe pomieszczenia. Z pl. Katedralnego idziemy ul. H. Sawickiej na Stare Miasto. Dawniej podgrodzie łączyła z miastem Brama Katedralna (obecnie nie istnieje). Po prawej stronie dawny kościół Mariacki z wysoką wieżą. Okolice kościoła Mariackiego to najstarsza część Kamienia. Tu kiedyś wznosił się zamek księcia Warcisława i jego żony, księżniczki duńskiej Idy. Tu także znajdował się gród i w tym miejscu prowadzono przez kilka lat prace archeologiczne, które potwierdziły istnienie grodu i zamku. Kościół Mariacki swymi początkami sięga XII w. Wówczas była to świątynia romańska, właściwie kaplica zamkowa. Potem kościół był wielokrotnie niszczony i przebudowywany. Obecna jego forma pochodzi z 1750 r., ale był przebudowywany w XIX i XX w. Po II wojnie światowej przeprowadzono remont i obecnie mieści się tutaj sala koncertowa domu kultury. Przy ul. H. Sawickiej stoi kilka domów z XVIII i XIX w. . Idziemy nią w kierunku rynku, zwracając uwagę na wrzecionowaty kształt Starego Miasta, otoczonego nadal od strony Zalewu Kamieńskiego murami obronnymi, a od przeciwnej podwójną fosą. Środek prostokątnego rynku zajmuje gotycki ratusz z XV w. Odbudowany po zniszczeniach II wojny światowej (odbudowę zakończono w 1969 r.) mieści w pięknych pomieszczeniach władze miejskie. Zabudowania dokoła rynku uległy zniszczeniu w czasie II wojny światowej. Wybudowane po wojnie domy mają częściowo dawne kształty, uzyskane poprzez zastosowanie wysokich dachów, wąskich frontów itp. Z dawnej zabudowy przetrwał jedynie odremontowany w 1972 r. ryglowy XVIII-wieczny "Zajazd pod Muzami" — dom pracy twórczej, muzyków przybywających tutaj na koncerty. Znajduje się w nim mały hotel i bar ze stylowymi meblami. Z rynku rozciąga się widok na Zalew Kamieński i Chrząsz-czewską Wyspę (widać wieże szybów naftowych). Na skraju rynku usytuowany jest amfiteatr. Poniżej dawne mury obronne i molo dla żeglugi pasażerskiej. Przyjemny jest spacer brzgiem wód zalewu. Promenadą w kierunku zach., mijając basen rybacki i sportowy, można dojść do wielkiego elewatora zbożowego położonego nad Dziwną. Idąc zielonym ciągiem nadzalewowym w kierunku wsch. mijamy pomnik rybaka, ukrytą częściowo pod ziemią winiarnię "U Klęcia" (był to ponoć ojciec Steńki), dalej camping oraz park zdrojowy. Na zach. krańcu Starego Miasta wznosi się średniowieczna Brama Wolińska z wyniosłą basztą. Jest to obiekt z 1308 r., mieszczący biuro oddziału PTTK oraz niewielkie schronisko. Z wieży wspaniały widok na okolice aż po wyspę Wolin. Z rynku skręcamy na pd. w ul. Władysława Jagiełły. Przecinamy podwójną średniowieczną fosę i osiągamy pl. Wolności, gdzie znajduje się otoczony cisami drewniany pomnik Steńki (legenda o Steńce — s. 79, Jaromin). Stąd prosta droga pod górę; przed nami wzniesienie Żalnik — cmentarzysko słowiańskie z X—-XII w., obecnie porośnięte starodrzewem. Na Zalniku wśród drzew wznosi się gotycki kościół św. Mikołaja na Górze (św. Mikołaj to patron rybaków). Świątynia ma pięcioboczną wieżę. Mieści się tu muzeum regionalne poświęcone dziejom Kamienia Pomorskiego. Kościół zbudowany w XIV—XV w., po zniszczeniach wojennych został odbudowany. Na wzgórzu Żalnik stoi też wysoka wieża ciśnień. Obok dawnego pałacyku starostwa schodzimy ze wzgórza do ul. A. Mickiewicza. Na pd. od dworca kolejowego, ul. 5 Marca (data wyzwolenia Kamienia) i szosa szczecińska doprowadzają do cmentarza wojskowego, na którym pochowano 310 żołnierzy radzieckich i 124 żołnierzy polskich, poległych w 1945 r. podczas walk z Niemcami w tym rejonie. Na cmentarzu dwie tablice pamiątkowe oraz postawiony w 1967 r. pomnik przedstawiający husarza z orłem na tarczy, dzieło S. Rudzika. Z Kamienia można udać się na Chrząszczewską Wyspę, obok której leży w wodach Zalewu Kamieńskiego Królewski Głaz (spacer ok. 7,5 km w jedną stronę). Punkt wyjściowy to ul. E. Orzeszkowej. Wędrujemy przez nizinne tereny nadrzeczne (są tu składy trzciny zbieranej zimą na cele budowlane). Dochodzimy do mostu na Dziwnej. Most ten — podobnie jak i częściowo wyspa — był terenem ciężkich walk Słowian z Duńczykami w 1170 r. Powierzchnia wyspy położonej wśród rozlewisk Dziwny wynosi około 10 km8. Jej najwyższym punktem jest góra Wyżawa (23 m n.p.m.). Są to tereny rolnicze, prawie bezleśne, na których znajdują się trzy osady: Chrząszczewo, Chrząszczewko i Buniewice. Na wyspie w okresie przedwojennym były eksploatowane niewielkie pokłady kredy. W czasie II wojny światowej Niemcy umieścili tutaj wyrzutnie rakietowe. Zostały one wiosną 1945 r. zbombardowane przez polskie lotnictwo. W latach 1970—80 krajobraz wyspy poważnie się zmienił. W wyniku prowadzonych przez długie lata prac wiertniczych znaleziono na głębokości 2300 m ropę naftową. Na wyspie wznoszą się wieże wiertnicze i zbiorniki naftowe. Stąd rurociągiem transportuje się ropę na stację kolejową i wysyła do rafinerii. Obecnie jest to jeden z głównych obszarów wydobywania ropy naftowej w Polsce. Od strony pn. wyspa kończy się dość wysokim klifem. W niewielkiej odległości od brzegu leży Królewski Głaz — pomnik przyrody — o obwodzie '20 m i wysokości 3 m (można do niego podejść wodą). Mimo że jest on obecnie trzykrotnie mniejszy niż niegdyś (w XIX w. odłupano z niego kamienie na budowę fundamentów domów w Kamieniu), należy do największych kamieni w Polsce. Nosi nazwę Królewskiego Głazu, ponieważ według legendy z tego kamienia w 1124 r. Bolesław Krzywousty przyjmował — po zajęciu Pomorza Zachodniego — defiladę słowiańskiej floty przed wyruszeniem, na podbój Rugii. Z Kamienia Pomorskiego do Świnoujścia powrót autobusem lub pociągiem (z przesiadką w Wysokiej Kamieńskiej).